Wanneer een bedrijf failliet wordt verklaard, brengt dit niet alleen financiële maar ook juridische uitdagingen met zich mee. Voor werknemers betekent dit vaak ontslag en onzekerheid over hun inkomsten. Schuldeisers hopen nog een deel van hun vorderingen terug te zien, terwijl de curator probeert de zaken zo ordelijk mogelijk af te wikkelen. In dit artikel gaan we dieper in op de juridische gevolgen van een faillissement, de rol van de curator en de gevolgen voor werknemers en schuldeisers.

Wat is een faillissement?

Een faillissement is een juridische situatie waarbij een bedrijf of een persoon niet langer in staat is om aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Als werkgever zijnde kun je zelf een verzoek indienen bij de rechtbank om failliet verklaard te worden, maar ook de rechter of schuldeisers kunnen faillissement aanvragen. Zodra de rechtbank het faillissement uitspreekt, verliest de werkgever de zeggenschap over het bedrijf. Zo’n verklaring van de rechtbank wordt een faillissementsverklaring genoemd. Vervolgens stelt de rechtbank een curator aan, die als taak heeft om het vermogen van de gefailleerde onderneming te beheren en de belangen van de schuldeisers zo goed mogelijk te behartigen.

De rol van de curator

De curator speelt een cruciale rol bij het afwikkelen van een faillissement. De werkgever verliest zijn bevoegdheden om beslissingen te nemen over het bedrijf en deze worden overgenomen door de curator. Daarnaast heeft de curator nog andere taken, namelijk: de curator zal onder andere de volgende taken uitvoeren:

Inventariseren van schulden en activa: De curator maakt een overzicht van alle schulden en de bezittingen van het bedrijf. Dit kan onder meer vastgoed, machines, voorraden en debiteuren omvatten.
Verkoop van activa: De curator verkoopt de activa om opbrengsten te genereren voor de schuldeisers, rekening houdend met hun rangorde.
Beslissen over voortzetting of stillegging: Soms besluit de curator om (een deel van) het bedrijf tijdelijk voort te zetten, bijvoorbeeld om door te gaan met productie of om het bedrijf als geheel te kunnen verkopen. Dit kan helpen om meer waarde te genereren en de positie van de schuldeisers te verbeteren.
Beëindigen van arbeidscontracten: Eén van de belangrijkste taken van de curator is om te beslissen wat er met de werknemers gebeurt.
Onderzoek naar oorzaken: Hij onderzoekt of er sprake is van onbehoorlijk bestuur of fraude door de bestuurders.
Verantwoording aan de rechter-commissaris: De curator legt verantwoording af over zijn handelen en de voortgang van het faillissement.
Mogelijke doorstart: Indien mogelijk, probeert de curator een doorstart van het bedrijf te realiseren, wat voordeliger kan zijn voor de schuldeisers.

Juridische gevolgen voor werknemers

Voor werknemers heeft het faillissement van een werkgever vaak grote persoonlijke gevolgen. De curator mag de arbeidsovereenkomsten van de werknemers opzeggen, met een opzegtermijn van maximaal zes weken. Hieronder gaan we in op de belangrijkste juridische consequenties voor werknemers:

Beëindiging van de arbeidsovereenkomst
Zodra het faillissement is uitgesproken, worden arbeidsovereenkomsten in principe beëindigd. De curator kan ervoor kiezen om werknemers direct te ontslaan, of kan besluiten dat een aantal werknemers tijdelijk in dienst blijft, bijvoorbeeld om te helpen bij de afwikkeling van het bedrijf of bij een mogelijke doorstart.
Uitbetaling van achterstallig loon
Een van de grootste zorgen voor werknemers is of zij nog het achterstallige loon zullen ontvangen. Bij faillissement neemt het UWV de verplichting over van de werkgever om het achterstallige salaris te betalen.
WW-uitkering aanvragen
Na het einde van de arbeidsovereenkomst kunnen werknemers recht hebben op een WW-uitkering. De curator stelt de werknemers op de hoogte van het beëindigen van hun arbeidsovereenkomst, waarna zij direct een WW-uitkering kunnen aanvragen bij het UWV.

Werknemers zijn relatief goed beschermd bij een faillissement, mede dankzij de rol van het UWV en de wettelijke regelingen die ervoor zorgen dat achterstallig loon en andere vorderingen worden betaald. Echter, een faillissement blijft voor werknemers vaak een periode van grote onzekerheid en stress, vooral omdat zij vaak snel op zoek moeten naar een nieuwe baan en onzeker zijn over de toekomst van hun inkomsten.

Gevolgen voor schuldeisers

Naast de werknemers hebben ook andere schuldeisers, zoals leveranciers en banken, te maken met de gevolgen van een faillissement. Er is in een faillissement een rangorde van schuldeisers. Zo hebben preferente schuldeisers, zoals de Belastingdienst en het UWV, voorrang en worden als eersten betaald uit de opbrengst van de verkoop van activa. Concurrente schuldeisers, waaronder leveranciers, krijgen pas betaling nadat de preferente schuldeisers volledig zijn voldaan, en vaak ontvangen zij slechts een klein deel van hun vordering. Daarnaast zijn er separatisten, zoals pand- of hypotheekhouders, die hun zekerheidsrechten zelfstandig kunnen uitoefenen en dus niet afhankelijk zijn van de curator.

Doorstart of liquidatie

Na een faillissement zijn er twee mogelijke uitkomsten: een doorstart of een liquidatie. Bij een doorstart kan een deel van het bedrijf worden doorverkocht en onder een nieuwe naam voortgezet, waarbij sommige werknemers mogelijk opnieuw in dienst komen. Dit biedt hen een kans op werkgelegenheid en kan bijdragen aan de terugbetaling van schulden aan schuldeisers. Als een doorstart niet mogelijk is, volgt liquidatie, waarbij alle activa van het bedrijf worden verkocht. De opbrengst van deze verkoop wordt gebruikt om de schuldeisers, voor zover mogelijk, terug te betalen, en het bedrijf houdt op te bestaan. Liquidatie betekent voor de werknemers vaak het definitieve verlies van hun baan en weinig kans op compensatie.

Heb jij te maken met de gevolgen van een faillissement en heb je vragen over je rechten of de mogelijkheden van een doorstart of liquidatie? Neem dan vrijblijvend contact met ons op, wij denken graag met je mee.